Ţađ er margt sem viđ ćttum ađ gera á hverjum degi
til ađ halda í góđa heilsu: Til dćmis ađ hreyfa okkur,
borđa vel og drekka vatn. En af einhverjum ástćđum
er svefn ekki ofarlega á listanum.
Samkvćmt sérfrćđingum er góđur svefn lífsnauđsynlegur fyrir líkamlega og andlega heilsu okkar.
Ţađ ađ ţjást af svefnleysi getur haft slćm varanleg áhrif, svo ţađ er kominn tími til ađ
forgangsrađa. Til ađ veita ţér innblástur ţá eru hér fjórar helstu ástćđur fyrir ţví
ađ líkami ţinn og heili ţurfa góđan svefn:
Ástćđa 1: Hjálpar heilastarfsemi
Ţegar viđ fáum góđan nćtursvefn erum viđ meira vakandi og skýr. Hlutir eins og nám,
lausn vandamála og ákvarđanataka verđa auđveldari. En ţegar viđ missum svefn
ţá minnkar frammistađa heilans. Viđ erum hćg og sein ađ bregđast viđ. Langvarandi svefnleysi
getur skert dómgreind okkar og leitt til alvarlegra slysa.
Reyndar er ţreytan ein ađalorsök bćnvćnna bílslysa.
Ástćđa 2: Heldur tilfinningum í skefjum
Ţegar viđ erum vel hvíld erum viđ betur fćr um ađ stjórna tilfinningum okkar og hegđun.
Til dćmis, án fullnćgjandi svefns, geta fullorđnir upplifađ skapsveiflur og börn geta átt í
reiđiköstum eđa í vandrćđum međ ađ umgangast ađra. Svefnskortur er einnig tengdur
ţunglyndi, sjálfsvígum og áhćttuhegđun.
Ástćđa 3: Dregur úr sjúkdómaáhćttu
Fólk međ langvarandi svefnleysi er einnig međ aukna hćttu á hjartasjúkdómum,
nýrnasjúkdómum, háum blóđţrýstingi, sykursýki og heilablóđfalli. Ađ auki hefur svefnleysi
einnig áhrif á ónćmiskerfiđ. Einstaklingar sem ţjást af svefnleysi geta átt erfiđara
međ ađ vinna á algengum vírusum, eins og kvefi eđa flensu.
Ástćđa 4: Heldur ţyngd í skefjum
Svefnleysi hefur áhrif á getu líkamans til ađ stjórna matarlystshormónum, ţannig ađ ţeir sem
hafa slćmar svefnvenjur hafa tilhneigingu til ađ hafa meiri matarlyst og borđa meira en ţeir
sem sofa vel. Reyndar leiddi rannsókn í ljós ađ fullorđnir sem ţjást af svefnleysi voru 55% líklegri
til ađ vera í ofţyngd. Ef ţú ert ađ reyna ađ léttast er mikilvćgt ađ fá hvíldina sem góđur nćtursvefn gefur
Hversu mikiđ ţarf ađ sofa?
Lengd svefns er mismunandi fyrir hvern einstakling og fer eftir aldri.
National Sleep Foundation mćlir međ eftirfarandi svefnvenjum:
Nýburar (0-3 mánuđir): 14-17 klukkustundir
Ungabörn (4-11 mánuđir): 12-15 klukkustundir
Smábörn (1-2 ára): 11-14 tímar
Leikskólabörn (3-5): 10-13 klukkustundir
Börn á skólaaldri (6-13): 9-11 klst
Unglingar (14-17): 8-10 klukkustundir
Yngri fullorđnir (18-25): 7-9 klukkustundir
Fullorđnir (26-64): 7-9 klukkustundir
Eldri fullorđnir (65+): 7-8 klukkustundir
Ef ţú átt erfitt međ svefn, ţá er mikilvćgt ađ leita til heimilislćknis.
Heimild: achn.net
Athugasemdir