Fara í efni

Kartöflur gullauga - Golden eye potatoes

Kartöflur gullauga - Golden eye potatoes

Kartöflur (Solanum tuberosum) hafa verið í ræktun á Íslandi í um 250 ár. Neysla kartaflna hefur minnkað frá því hún var mest en samt borðum við að meðaltali 28 kg á ári.

Ísland er á norðurmörkum ræktunarsvæðis kartaflna og er því mikil sveifla í uppskerunni eftir tíðarfari. Algengustu afbrigði í ræktun eru Gullauga, Rauðar íslenskar og Premier. Premier er fljótvaxið afbrigði, Gullauga miðlungi fljótvaxið en Rauðar eru seinar. Hérlendis er það frekar regla en undantekning að láta útsæði í forspírun.
 

Geymsla

Kartöflur á að geyma við 4-6°C og mikinn raka en við slík skilyrði geymast þær í allt að 6 mánuði án þess að dragi úr gæðum. Lofta þarf vel um kartöflurnar þar sem þær eru geymdar, þó má kaldur dragsúgur ekki leika um þær. Kartöflur mega ekki vera í birtu, þá myndast í þeim sólanin og hníðin verða græn. Á heimilum er best að geyma kartöflur í ísskápnum en passa að það lofti vel um þær.

Notkun

Hér á landi er rík hefð fyrir notkun á kartöflum og flestir kunna að matbúa þær. Þó má alltaf auka fjölbreytnina. Á þessari vefsíðu er að finna margar einfaldar og skemmtilegar kartöfluuppskriftir. Sjá nánar hér

Má frysta kartöflur ?

Hægt er að frysta forsoðnar kartöflur í sneiðum eða sem stöppu, en þar sem kartöflur eru fáanlegar allt árið á lágu verði og ferskar kartöflur eru mun bragðbetri en frystar, þá er lítil ástæða til að frysta þær.

Hvaða hluta er hægt að borða ?

Af nýjum kartöflum má borða allt.

Næringartafla

Ætur hluti 75 %
Innihald í 100 g
Vatn 77 g
Orkurík efnasambönd
Prótein 1.8 g
Trefjar 2.1 g
Kolvetni 19.0 g
Fita 0.1 g
kj 370
kcal 88
Steinefni
Járn 1.0 mg
Kalk 15 mg
Vítamín
A Ret. ein - µg
B1 0.10 mg
B2 0.02 mg
Niacin 1.6 mg
C (askorbínsýra) 10 mg

 

Kartöflur eru með mikilvægustu uppsprettum B- og C-vítamíns í fæðunni. Einnig eru kartöflur ríkar af járni, kalki, fosfór og trefjum. Í þeim er mikill mjölvi sem gerir þær mettandi þó þær séu ekki mjög hitaeiningarríkar. Æskilegt er að sjóða kartöflur með hýðinu, annars tapast mikið af næringarefnum út í suðuvatnið. Séu þær afhýddar fyrir suðu ber að nota eins lítið vatn við suðuna og kostur er og nota síðan vatnið í sósur eða til brauðgerðar til að nýta næringarefnin sem skolast hafa út.

Fróðleikur um kartöflur fengnar af vef islenskt.is