Bústum upp jákvæðnina í eigin lífi og því sem býr innra með okkur.

Bústum upp jákvæðnina í eigin lífi og því sem býr innra með okkur.

Lífið verður alltaf með sínum hæðum og lægðum. Í erfiðum aðstæðum eða þegar farið er út fyrir þægindarammann er oft fyrsta viðbragð að skoða hvað getur farið úrskeiðis, margir eru duglegir að tala sig niður. Oft erum við snögg að sjá gallana í fari annarra, velta hlutum endalaust fyrir okkur og oftar en ekki hafa áhyggjur af einhverju sem við kannski höfum enga stjórn á. Þegar hugur leitar í neikvæðar hugsanir þá erum við að leita í varnarviðbrögð, sem getur aukið hættu á að finna fyrir kvíða og depurð.
En hvað ef við gætum þjálfað hugann til að leita annað? Hvað ef við gætum gripið inn í með einföldum, en áhrifaríkum aðferðum sem færa okkur nær því að vera jákvæðari, sáttari, sterkari og hamingjusamari? Með því að beita ákveðnum aðferðum og taka stjórn á fókus hugans og rækta þann hluta okkar sem býr yfir von og seiglu, getum við skapað meira jafnvægi, meiri friðsæld og meiri hamingju í eigin lífi og auk þess haft góð áhrif aðra.

Jákvæð sálfræði er fræðigrein sem beinist að styrkleikum, vellíðan og möguleikum einstaklinga fremur en veikleikum og vanda. Hún spyr: „Hvað gengur vel og hvernig getum við gert meira af því?“ Í grunninn snýst hún um að efla hamingju og innihaldsríkt líf, ekki með því að afneita erfiðleikunum heldur með því að rækta það sem styður við okkur, sérstaklega þegar á bjátar.

Litlir hlutir, stór áhrif

Jákvæð inngrip eru aðgerðir sem miða að því að auka jákvæðar tilfinningar, styrkja sambönd, dýpka merkingu í lífinu og byggja upp innri seiglu. Þau geta verið svo einföld að skrifa niður þrjá hluti sem þú ert þakklát fyrir í lok dags, eða senda skilaboð til einhvers sem hefur haft góð áhrif á líf þitt. Farðu út að ganga og beindu athyglinni að fegurðinni í lífinu, náttúrunni, fjölbreytileika veðurfarsins og njóttu gönguferðarinnar með jákvæðni í huga. Finndu þitt flæði og þú upplifir þá djúpa einbeitingu og ánægju sem fólk upplifir þegar það er algjörlega niðursokkið í það sem það gerir. Jákvæðar tilfinningar stuðla að því að fólk byggir upp félagsleg og andleg úrræði til langs tíma.

Þetta virðist kannski lítið í fyrstu, en rannsóknir sýna að slík inngrip geta haft djúp áhrif á andlega líðan og lífssýn, ein vika þar sem þú gerir þetta getur varaði í allt að sex mánuði, hvers vegna ekki að prufa? Þú getur ákveðið hvort þetta sé ekki eitthvað sem tekur ekki mikinn tíma og þess virði að bæta inn sem daglegri venju.

Þú getur ákveðið hvert hugurinn leitar. Allt byrjar með ákvörðun: að velja að leita að hinu góða, jafnvel í erfiðleikum. Það þýðir ekki að loka augunum fyrir raunveruleikanum, heldur að viðurkenna að þú hefur val um hvert þú vilt beina athygli að. Með meðvituðum æfingum er hægt að móta nýjar brautir í huganum og sjá lausnir og þakklæti í stað vandamála og hindrana. Það sem er fallegt við jákvæða sálfræði er að áhrifin stöðvast ekki við einstaklinginn. Þegar þú velur að lifa meðvitað, með þakklæti, jákvæðni og samhygð, þá breiðist það út. Vertu fyrirmynd, stuðningur og von fyrir aðra, hvort sem það er fyrir börnin, vini, vinnufélaga eða ókunnuga. Jákvæðni er smitandi og með því að leggja þitt af mörkum getur þú hækkað hamingjustig í eigin lífi og haft jákvæð áhrif á aðra.

Jákvæð sálfræði varð til sem fræðigrein í lok tíunda áratugarins, undir forystu sálfræðinganna Martin Seligman og Mihaly Csikszentmihalyi. Seligman, sem áður rannsakaði þunglyndi og hjálparleysi, sá þörf fyrir að beina sjónum sálfræðinnar ekki bara að því sem er að, heldur líka að því sem virkar. Hann lagði grunninn með bókum á borð við Authentic Happiness (2002) og síðar Flourish (2011). Csikszentmihalyi er þekktur fyrir kenningu sína um "flow" – þá djúpu einbeitingu og ánægju sem fólk upplifir þegar það er algjörlega niðursokkið í það sem það gerir. Einnig má nefna verk eftir Barbara Fredrickson, sem þróaði kenninguna um broaden-and-build. Hún sýnir hvernig jákvæðar tilfinningar stuðla að því að fólk byggir upp félagsleg og andleg úrræði til langs tíma.

Höfundur:
Laufey Sigurðardóttir. Núverndi nemandi í jákvæðri sálfræði, hefur starfað lengi sem mannauðssérfræðingur, næringarrekstarfræðingur og heilsunuddari.

Heimildir

Seligman, M.E.P., Steen, T.A., Park, N., & Peterson, C. (2005). Positive psychology progress: Empirical validation of interventions. American Psychologist, 60(5), 410–421.

Fredrickson, B.L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: The broaden-and-build theory of positive emotions. American Psychologist, 56(3), 218–226.

Fredrickson, B. L. (2004). The broaden–and–build theory of positive emotions. Philosophical transactions of the royal society of London. Series B: Biological Sciences, 359(1449), 1367-1377.