Nýjar brasilískar ráðleggingar um mataræði - njóttu gæða matar í góðum félagsskap

Fæðuráðleggingar ætlaðar almenningi eru gefnar út í flestum löndum og er markmið þeirra að stuðla að auknu heilbrigði og jafnvægi í orku- og næringarefnainntöku.

Þær byggja á niðurstöðum rannsókna og er lögð áhersla á hvaða fæðutegundir eru mikilvægar, hvers vegna og í hvaða magni. Fæðuráðleggingar Íslendinga má nálgast á vefsíðu Embættis Landlæknis (www.landlaeknir.is) en þær eru reglulega endurskoðaðar.

Fyrir stuttu síðan voru gefnar út nýjar fæðuráðleggingar í Brasilíu, þar sem aðeins kveður við nýjan tón. Þar er mikil áhersla lögð á samveruna við matarborðið, að borða með athygli og á ferskleika hráefnisins en minni áhersla á fæðuflokkana sjálfa.
Þar er tekið á máli sem á víða við, en sífellt fleiri versla sér tilbúinn mat í stað þess að búa hann til hann sjálfir frá grunni.

Fæðuráðleggingar Brasilíu

Fæðuráðleggingum Brasilíu er ætlað að koma í veg fyrir bæði vannæringu og ofnæringu og þeim heilsufarsvandamálunum sem fylgja oft í kjölfarið.

Þær samanstanda af 10 eftirfarandi ráðleggingum:

1. Matreiddu úr fersku hráefni sem er aðgengilegt og einkennandi fyrir landsvæðið.
2. Notaðu olíu, fitu, sykur og salt í hófi.
3. Takmarkaðu neyslu á fyrirfram tilbúnum matvælum og drykkjarvörum.
4. Borðaðu reglulega, með athygli og í viðeigandi umhverfi.
5. Borðaðu í félagsskap annara eins oft og kostur er.
6. Verslaðu mat á stöðum sem bjóða upp á mikið úrval af ferskvöru. Forðastu þá staði sem selja að mestu leyti tilbúin matvæli.
7. Þróaðu getu þína og æfðu þig í að matreiða. Deildu og njóttu þess með öðrum.
8. Skipuleggðu þig svo þú hafir hæfilegan tíma og aðstöðu til að borða allar máltíðir.
9. Þegar þú ferð út að borða, veldu þá veitingastaði sem bjóða upp á nýlega matreiddar máltíðir. Forðastu skyndibitastaði.
10. Verið gagnrýnin á allar auglýsingar sem tengjast matvælum.

Eingöngu fyrir Brasilíubúa?

Það er ekki nauðsynlegt að búa í Brasilíu til að njóta góðs af þessum fæðuráðleggingum. Þær geta alveg átt við á Íslandi. Sérstaklega í því hraða þjóðfélagi sem við búum í, þar sem tímaleysi og stress hefur mikil áhrif, bæði á fæðuval og aðstæður máltíða. Fyrir utan yfirþyrmandi magn af upplýsingum varðandi hin ýmsu tilbúnu matvæli sem verið er að selja. Væri ekki ráð að fjárfesta í heilsunni með því að gefa okkur meiri tíma, velja ferskt, matreiða sjálf og njóta með öðrum, eins og þessar ráðleggingar leggja til. Mögulega gætum við hagnast á því til langs tíma litið. Það sakar allavega ekki að reyna.

Heimild: http://www.foodpolitics.com

Ellen Alma Tryggvadóttir.

Höfundur er næringarfræðingur og starfar hjá Landspítalanum Háskólasjúkrahúsi og Rannsóknastofu í næringarfræði við LSH og HÍ.